mastering audio i nagrywanie cd audio przeznaczonych do tłoczenia

[xpanq]

Witam wszystkich uzytkownikow forum cdrinfo.pl. Mam pytanie zwiazane z masteringiem oraz normalizacja plyt audio-cd przeznaczonych do tloczni. Jakie wartosci powinny byc zastosowane przy normalizacjach plikow audio oraz jakie nagrywarki, plyty oraz software powinno sie stosowac w przypadku takich produkcji i ich testowania, zarowno pod katem bledow slyszalnych, jak i tych nieslyszalnych. Obecne parametry sprzetu:
------------------------------
Intel pentium 4 - 3,20 ghz dual core
2 gb ram
asus p5b-e motherboard
HL-DT-ST DVDRAM GSA-4167B
HL-DT-ST DVD-ROM GDR8164B
SATA 500 Gb
Sound Forge 9.0
Cd Architect 5.2
Windows Xp Proffesional
Nośniki Cd Gigatain
--------------------------------
Na chwile obecna stosuje Sony Normalize z opcja -16 dB (15,85) oraz Click and Crakle Removal oraz funkcji Clipped Peak Restoration. Prosze o rady oraz uwagi.

[rork]

Takt co***347; tam napis***322; http://www.takt.com.pl/pl/php/poradn...&idm2=2&idm3=2

Mo***380;e si***281; przyda

***8226; Sztuka masteringu
Zaj***281;cie dla szamana?
Wszyscy wiedz***261;, ***380;e mastering jest zaj***281;ciem dla szamana i wymaga z***322;o***380;enia ofiary ze zwierz***261;t. Mo***380;na doda***263;, ***380;e pe***322;nia ksi***281;***380;yca, cho***263; nie jest bezwzgl***281;dnie potrzebna, wywiera niezwykle korzystny wp***322;yw na brzmienie i efekt stereo finalnego nagrania. Tak naprawd***281; jednak mastering obejmuje zebranie, ko***324;cowe przetworzenie i uporz***261;dkowanie nagra***324; audio, a tak***380;e umieszczenie na p***322;ycie CD znacznik***243;w nosz***261;cych nazw***281; flag i indeks***243;w. Niekt***243;rzy okre***347;laj***261; powy***380;sze czynno***347;ci mianem premasteringu.

Ods***322;uchiwanie
Przede wszystkim nale***380;y usi***261;***347;***263; i uwa***380;nie pos***322;ucha***263; materia***322;u przeznaczonego do masteringu. Nale***380;y stara***263; si***281; przy tym by***263; jak najbardziej obiektywnym. Pomaga w tym od***322;o***380;enie zmiksowanego materia***322;u na p***243;***322;k***281; na kilka dni, poniewa***380; bezpo***347;rednio po zmiksowaniu trudno o obiektywizm. S***322;uchaj***261;c materia***322;u nale***380;y zastanowi***263; si***281;, co nam w nim przeszkadza. Czy nie jest zbyt dudni***261;cy? Czy nie brzmi zbyt ostro? Dobrze jest pos***322;ucha***263; ulubionego kr***261;***380;ka CD i zastanowi***263; si***281; nad r***243;***380;nicami mi***281;dzy obydwoma nagraniami. Mo***380;e nasz materia***322; wymaga wi***281;cej do***322;u, wi***281;cej ciep***322;a, powinien by***263; bardziej pow***322;***243;czysty brzmieniowo? Je***347;li dysponujemy analizatorem widma dzia***322;aj***261;cym w czasie rzeczywistym, przyjrzenie si***281; zawarto***347;ci cz***281;stotliwo***347;ciowej mo***380;e da***263; bardzo wiele.

Pomiary
Podczas masteringu bezcenne s***261; wska***378;niki poziomu, do kt***243;rych wskaza***324; mo***380;na mie***263; zaufanie. Pod tym wzgl***281;dem znakomicie sprawdzaj***261; si***281; wska***378;niki programu DigiCheck dostarczanego wraz z interfejsami RME oraz wska***378;niki jakimi dysponuj***261; najlepsze edytory audio, takie jak WaveLab czy Sound Forge. Wi***281;kszo***347;***263; wysokiej klasy wska***378;nik***243;w poziomu zareaguje wskazaniem przesterowania po wyst***261;pieniu sekwencji trzech s***322;***243;w zawieraj***261;cych wy***322;***261;cznie jedynki. Pami***281;tajmy o tym, ***380;e t***322;oczni***281; nie obchodzi, jak wiele przesterowa***324; znajduje si***281; na p***322;ycie - po prostu je powieli. Problem stanowi to, ***380;e nie wszystkie przetwornik C/A dobrze radz***261; sobie z ci***261;giem s***322;***243;w zawieraj***261;cych same jedynki. To, co brzmia***322;o dobrze w naszym studiu, mo***380;e w przypadku taniego odtwarzacza CD okaza***263; si***281; niewiele wart***261; mieszanin***261; d***378;wi***281;k***243;w.

Korekcja
Aby rzeczywi***347;cie m***243;c dobrze wykorzysta***263; korektor w procesie masteringu, niezb***281;dny jest dost***281;p zar***243;wno do regulacji cz***281;stotliwo***347;ci, jak i dobroci. Je***347;li jakie***347; nagranie wykazuje niedob***243;r niskich cz***281;stotliwo***347;ci, nale***380;y raczej spr***243;bowa***263; ograniczy***263; cz***281;stotliwo***347;ci ***347;rednie i wysokie, zanim przyst***261;pi si***281; do podbijania niskich. Je***347;li ju***380; konieczne trzeba podbija***263;, lepsze wyniki uzyskuje si***281; stosuj***261;c niewielkie podbicia poziomu i szerokie pasmo.
Porady praktyczne:
***8226; W przypadku wi***281;kszo***347;ci miks***243;w korzystne jest niewielkie podbicie okolicy 120Hz-150Hz przy niskim Q (0,2 do 0,7) oraz niewielkie obni***380;enie poziomu w okolicy 400Hz (ok. -1,5dB przy Q ok. 2-3).
***8226; Je***347;li w widmie s***322;yszymy co***347; niepokoj***261;cego i trudnego do okre***347;lenia, nale***380;y ustawi***263; wysok***261; dobro***263; (ok. 5) i podbicie korektora oko***322;o 10dB, a nast***281;pnie powoli przemiata***263; ca***322;e pasmo. Trafienie w poszukiwan***261; cz***281;stotliwo***347;***263; zaowocuje gwa***322;townym podbiciem sygna***322;u. Wtedy nale***380;y obni***380;y***263; poziom, a nast***281;pnie spr***243;bowa***263; r***243;***380;nych warto***347;ci Q tak, by wyeliminowa***263; niepo***380;***261;dany d***378;wi***281;k bez niekorzystnego wp***322;ywu na d***378;wi***281;ki s***261;siednie.
***8226; Podczas dokonywania korekcji nale***380;y sprawdza***263; czy jej skutki brzmi***261; korzystnie. Zalecenie to jest szczeg***243;lnie istotne przy r***243;wnoleg***322;ej korekcji w wielu pasmach, poniewa***380; korygowane pasma wp***322;ywaj***261; na siebie. Je***347;li w jakim***347; momencie oka***380;e si***281;, ***380;e jest gorzej ni***380; by***322;o przedtem, nale***380;y kolejno eliminowa***263; korygowanie pasm do chwili, w kt***243;rej uda si***281; stwierdzi***263;, co zosta***322;o ***378;le przeprowadzone. Nie nale***380;y obawia***263; si***281; rozpocz***281;cia korekcji od pocz***261;tku.
***8226; Przed rozpocz***281;ciem kolejnego etapu obr***243;bki warto delikatnie (1-2dB) st***322;umi***263; cz***281;stotliwo***347;ci z przedzia***322;u 300-900Hz. Mo***380;na to uczyni***263; za pomoc***261; korektora graficznego (sprz***281;towego lub programowego), ale lepiej u***380;y***263; do tego celu dobrego korektora parametrycznego z regulacj***261; dobroci - sprawdza si***281; tu np. Waves Q1 ustawiony na cz***281;stotliwo***347;***263; 500Hz i dobro***263; (parametr Q) ustawion***261; na 2. Na dalszym etapie pracy ***347;rodkowe cz***281;stotliwo***347;ci ulegn***261; nieznacznemu wzmocnieniu, wi***281;c odpowiednio wcze***347;niejsze ich stonowanie pomo***380;e nam zachowa***263; optymaln***261; r***243;wnowag***281; brzmieniow***261; obrabianego materia***322;u.

Kompresja
Aby kompresja w proponowanym przez nas masteringu odnios***322;a w***322;a***347;ciwy skutek, nale***380;y zastosowa***263; do***347;***263; specyficzne ustawienia. Ustawiamy wi***281;c bardzo ma***322;***261; g***322;***281;boko***347;***263; kompresji - Ratio, nie wi***281;cej ni***380; 1,5:1 - kr***243;tki czas ataku (kilka milisekund) i taki czas zanikania kompresji, by nie wyst***281;powa***322; efekt pompowania (warto***347;ci***261; wyj***347;ciow***261; jest 30ms). Pr***243;g zadzia***322;ania kompresora (Treshold) ustawiamy tak, by maksymalne t***322;umienie sygna***322;u si***281;ga***322;o 3dB (w niekt***243;rych wypadkach mo***380;na sobie pozwoli***263; na 4dB, ale 6dB to b***281;dzie ju***380; stanowczo za du***380;o). Poziom wyj***347;ciowy po kompresji odpowiednio korygujemy, by wyr***243;wna***263; jego zmniejszenie w wyniku dzia***322;ania tego procesora dynamiki. Kompresor powinien pracowa***263; w trybie Link Stereo - wtedy kompresja zale***380;na b***281;dzie od tego, kt***243;ry z tor***243;w niesie silniejszy sygna***322;, co zapobiegnie przemieszczaniu d***378;wi***281;kowego obrazu stereo.

Ogranicznik (limiter)
Jest to po prostu kompresor z wysokim wsp***243;***322;czynnikiem kompresji - zazwyczaj powy***380;ej 10:1 - ale jego wykorzystanie jest inne. Limiter ogranicza najg***322;o***347;niejsze d***378;wi***281;ki do zadanego poziomu. Pozwala to unikn***261;***263; przesterowa***324; i podnie***347;***263; ***347;redni poziom. Limiter zapi***281;ty na ko***324;cowy materia***322; d***378;wi***281;kowy nie powinien wprowadza***263; wi***281;kszego t***322;umienia poziom***243;w szczytowych ni***380; 6dB (poziom ten obserwujemy na odpowiednim wska***378;niku nosz***261;cym nazw***281; Attenuation lub Gain Reduction). W zale***380;no***347;ci od materia***322;u poddawanego obr***243;bce poziom ten mo***380;e by***263; mniejszy, ale raczej nie nale***380;y go zwi***281;ksza***263;, gdy***380; wzrostowi subiektywnego poczucia g***322;o***347;no***347;ci mo***380;e towarzyszy***263; zjawisko utraty czytelno***347;ci brzmienia, gubienia szczeg***243;***322;***243;w i swoistego sp***322;aszczenia brzmienia. Po obr***243;bce ogranicznikiem (pami***281;tajmy o ustawieniu poziomu szczytowego - dla wsp***243;***322;czesnych odtwarzaczy CD poziom -0,1dB powinien da***263; wystarczaj***261;cy zapas bezpiecze***324;stwa) otrzymamy dobrze brzmi***261;cy, g***322;o***347;ny materia***322; audio, bardzo podobny do tego co s***322;yszymy w radiu i na p***322;ytach. Zastosowane wcze***347;niej korekcja i wst***281;pna kompresja powinny sprawi***263;, ***380;e struktura brzmieniowa finalnego nagrania nie powinna zbytnio odstawa***263; od tego, co uzyskano po zgraniu ***347;lad***243;w, cho***263; wp***322;ywu dzia***322;ania ogranicznika na brzmienie nie spos***243;b nie zauwa***380;y***263;. Sztuka polega na tym, by opr***243;cz zwi***281;kszenia g***322;o***347;no***347;ci wykorzysta***263; je dla poprawy, a nie pogorszenia brzmienia.

Dithering
Dithering polega na dodaniu bardzo niewielkiej ilo***347;ci losowego szumu, kt***243;ry eliminuje zwi***261;zek mi***281;dzy sygna***322;em muzycznym, a b***322;***281;dem kwantyzacji. M***243;wi***261;c pro***347;ciej - im spokojniejszy sygna***322;, tym gorzej prezentuje go system cyfrowy, a dodanie szumu pozwala obni***380;y***263; zniekszta***322;cenia w przypadku sygna***322;***243;w o niskim poziomie.

CD, PQ itp.
Ods***322;uchiwanie audio i sprawdzanie gdzie pojawiaj***261; si***281; znaczniki (flagi), odbywa si***281; zazwyczaj z wykorzystaniem nap***281;du w komputerze, kt***243;ry jest urz***261;dzeniem bardzo szybkim. Odtwarzacz CD, na kt***243;rym p***322;yta b***281;dzie p***243;***378;niej odtwarzana, mo***380;e nie by***263; a***380; tak szybki i je***347;li flaga start zosta***322;a ustawiona r***243;wno z pocz***261;tkiem utworu, jego pierwsza nuta mo***380;e zosta***263; wyci***281;ta. Jest tak dlatego, ***380;e specyfikacja firmy Philips dopuszcza 5 pustych ramek (slop) przy odtwarzaniu CD. Je***347;li nasz program posiada opcj***281; wstawiania offsetu, nale***380;y z niej skorzysta***263;. Sprawi ona, ***380;e flagi zostan***261; nieco poprzesuwane w czasie i najmniejsza nawet nutka utworu nie zostanie utracona, nawet w przypadku odtwarzania na najpodlejszym z odtwarzaczy CD.