I to...z encyclopedi...
Grupa krwi, cecha oznaczana na podstawie stwierdzenia obecności lub braku antygenów i przeciwciał we krwi.
Określone antygeny tworzą układy grupowe występujące w krwinkach czerwonych, krwinkach białych, płytkach krwi i w białkach osocza.
Dokładniej poznane zostały układy grupowe krwinek czerwonych, z których dla celów leczenia krwią najważniejsze są: układ AB0 i układ Rh. Pozostałe układy grupowe jak MN, Kell itd. nabierają znaczenia przy wielokrotnych przetaczaniach.
W układzie AB0 wyróżnia się zasadniczo 2 antygeny: A i B, przy czym antygen A w dwóch odmianach A1 i A2. W osoczu (surowicy) krwi występują przeciwciała (izoaglutyniny) anty-A (alfa) i anty-B (beta). Są to tzw. przeciwciała ***8220;naturalne***8221; i obecność ich jest uwarunkowana nieobecnością antygenów, przeciw którym są skierowane.
Grupy krwi w układzie ABO
Wyróżnia się obecnie następujące grupy krwi w zakresie układu AB0. Do układu Rh należą antygeny C, c, D, E, e, gen d nie ma własności antygenowych. Jeżeli w krwinkach czerwonych występuje antygen D, określa się krew jako Rh(+), tzn. Rh plus (Rh dodatnią), przy braku antygenu D - jako krew Rh(-), czyli Rh minus (Rh ujemną).
Przeciwciała ***8220;naturalne***8221; anty-D nie występują, natomiast u osób z krwią Rh(-) mogą wytworzyć się przeciwciała ***8220;odpornościowe***8221; anty-D: 1) po przetoczeniu im krwi Rh(+), 2) w czasie ciąży, gdy płód odziedziczył po ojcu krew Rh(+). Dochodzi do tego na zasadzie reakcji uczuleniowej (choroba hemolityczna noworodka).
Wykluczanie ojcostwa
Podobnie powstają przeciwciała ***8220;odpornościowe***8221; po wprowadzeniu do ustroju obcych mu antygenów z innych układów grupowych. Przetaczana krew musi być zgodna grupowo w zakresie układu AB0 i Rh. Dobranie krwi zgodnej w zakresie wszystkich antygenów jest niemożliwe i to jest źródłem powikłań związanych z wielokrotnym przetaczaniem krwi (transfuzja krwi).
Dla oznaczenia grup krwi w zakresie układu AB0 i Rh potrzebne są 1) surowice wzorcowe (hemotesty): anty-A, anty-B, anty-AB, anty-Rh (D), 2) krwinki wzorcowe grupy A, grupy B i grupy 0, 3) dolichotest anty-A1 dla rozróżnienia antygenów A1 i A2.